Αγγίζοντας ένα υπαρκτό δύσκολο φαινόμενο τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών

Ένα παιδί δέχεται πολλά αγγίγματα. Γονείς, στενοί συγγενείς, θείοι, φίλοι της οικογένειας, δάσκαλοι μπορεί να του χαϊδέψουν το κεφάλι, να του τσιμπήσουν τα μάγουλα, να του δώσουν ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη, ένα φιλί.

Δεν είναι, όμως, όλα τα αγγίγματα ίδια. Ούτε επιθυμητά, ούτε αθώα. Κι ένα παιδί μπορεί να μην είναι σε θέση να τα ξεχωρίσει. Επιπλέον, δεν γνωρίζει πώς να πει όχι, να αρνηθεί, να φύγει και να αποφύγει ένα άγγιγμα που μπορεί να το τραυματίσει για μία ολόκληρη ζωή, μία σεξουαλική κακοποίηση.

Δυστυχώς, όπως φανερώνουν και οι στατιστικές, τα όχι ασφαλή αγγίγματα δεν είναι καθόλου σπάνιο φαινόμενο. Σύμφωνα με έρευνες 1 στα 5 παιδιά θα βιώσει ένα τουλάχιστον περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης, με το 90% των περιπτώσεων να προκαλείται από άνθρωπο του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος. Κι ενώ συμβαίνουν τόσο συχνά και πολλές φορές επανειλημμένα, ένας μεγάλος αριθμός των παιδιών που έχει υποστεί σεξουαλική βία δεν το αναφέρει ποτέ.

Στην προσπάθειά του να ανατρέψει το φαινόμενο, να μηδενίσει αυτούς τους αριθμούς –τους αριθμούς που κρύβουν χιλιάδες παιδιά από πίσω- το Σωματείο ΕΛΙΖΑ ανέλαβε την πρωτοβουλία να υλοποιήσει ένα ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα σε σχολεία, για παιδιά 5 – 9 ετών. Και στη σημαντική αυτή προσπάθεια, όλοι εμείς στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), δεν μπορούσαμε παρά να σταθούμε στο πλάι του. Με ιδρυτική μας δωρεά το πρόγραμμα, που στηρίζεται στο SAFE TOUCHES (Ασφαλές Άγγιγμα) του οργανισμού NYSPCC, με έδρα τη Νέα Υόρκη, που έχουμε επίσης στηρίξει επανειλημμένα με δωρεές μας, προσαρμόστηκε από την επιστημονική ομάδα του ΕΛΙΖΑ στα ελληνικά δεδομένα και ξεκίνησε να εφαρμόζεται το 2016. Αρχικά πιλοτικά σε λίγα μόνο σχολεία και στη συνέχεια σε ακόμη περισσότερα σχολεία της Αττικής αλλά και της Κρήτης.

Αλλά πώς ακριβώς λειτουργεί το πρόγραμμα «Ασφαλές Άγγιγμα»; Το πρόγραμμα προσπαθεί να εξηγήσει δύσκολες έννοιες στα παιδιά, όπως: «Ποια σημεία του σώματός μας είναι προσωπικά;» «Πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε ένα ασφαλές άγγιγμα από ένα όχι ασφαλές; Όπως επίσης ότι τα όχι ασφαλή αγγίγματα μπορούν να γίνουν από οποιονδήποτε –δεν έχει σημασία εάν είναι κάποιος/α που αγαπάς και αισθάνεσαι κοντά σου- και ως παιδί δεν φταις εσύ εάν έχεις δεχτεί ένα τέτοιο άγγιγμα. Αυτές είναι ορισμένες από τις παραδοχές και γνώσεις που προωθεί το πρόγραμμα μέσα από συζήτηση και σκετσάκια με μαριονέτες σε διαφορετικούς ρόλους. Από την αρχή του προγράμματος έχουν εκπαιδευτεί περίπου 4.000 παιδιά, 315 δάσκαλοι και 890 γονείς.

Το πρόγραμμα πλέον έχει ψηφιοποιηθεί και είναι διαθέσιμο μέσω της σελίδας asfalesaggigma.gr για να μπορούν να το εντάξουν περισσότερα σχολεία στο πρόγραμμά τους, για να διαδοθεί η γνώση σε ακόμη περισσότερα παιδιά.

Και μπορεί ακόμη να είναι νωρίς για να διαπιστωθεί περιορισμός σε περιστατικά κακοποιήσεων, ωστόσο η γνώση για το «τι είναι όχι ασφαλές άγγιγμα» σύμφωνα με έρευνα για την αποτελεσματικότητα του προγράμματος έχει αυξηθεί σημαντικά μετά την υλοποίηση του προγράμματος, σε παιδιά που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Απέναντι στους θλιβερούς αριθμούς των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης τώρα βρίσκεται η γνώση. Και η γνώση μπορεί να είναι αυτό ακριβώς που θα βοηθήσει χιλιάδες παιδιά να αποφύγουν ένα όχι ασφαλές άγγιγμα, μία σεξουαλική κακοποίηση.