Συνέντευξη με τον Ακαδημαϊκό Διευθυντή του SNF Paideia Program στο University of Pennsylvania

To SNF Paideia Program δημιουργήθηκε το 2019, με δωρεά $6 εκατομμυρίων από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), προσβλέποντας στην καλλιέργεια πολιτών και ηγετών με πολιτική συνείδηση και στην ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου. Το όνομα του προγράμματος είναι εμπνευσμένο από την αρχαία ελληνική έννοια της λέξης «παιδεία», η οποία συνεπάγεται ολοκληρωμένη εκπαίδευση των ανθρώπων για να εξελιχθούν σε ευσυνείδητους πολίτες. Tο πρόγραμμα επιδιώκει να προσεγγίσει ολόκληρη την φοιτητική κοινότητα του Πανεπιστημίου καθώς και ανθρώπους εκτός του Πανεπιστημίου, διοργανώνοντας, μεταξύ άλλων, εκδηλώσεις, ακαδημαϊκά προγράμματα και άλλα. 

Σε αυτή την προσπάθεια για ενίσχυση της πολιτικής συνείδησης και της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά, το SNF Paideia Program βρίσκει συνοδοιπόρο το SNF Agora Institute στο Johns Hopkins University, το οποίο ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2018.

Με τον διορισμό του καθηγητή Delli Carpini ως Ακαδημαϊκού Διευθυντή και της Δρ Leah Seppanen Anderson ως Εκτελεστικής Διευθύντριας, η ιδέα για το SNF Paideia Program αρχίζει να παίρνει «σάρκα και οστά».

Ρωτήσαμε τον καθηγητή Delli Carpini σχετικά με τους στόχους του για το Paideia Program και τον επιθυμητό αντίκτυπο του προγράμματος.

 

Ε: Ποιος είναι ο πρωταρχικός σκοπός του SNF Paideia Program;

Michael X. Delli Carpini: Βασική επιδίωξή μας είναι το πρόγραμμα να παρέχει στους προπτυχιακούς φοιτητές του University of Pennsylvania τις απαραίτητες δεξιότητες, γνώσεις, αξίες και εμπειρίες προκειμένου να είναι σε θέση να διεξαγάγουν πολιτισμένο διάλογο με όλους όσοι ενδεχομένως να έχουν αντίθετη γνώμη από εκείνους. Απώτερος σκοπός μας είναι οι φοιτητές να εξελιχθούν σε ευσυνείδητους πολίτες με την ικανότητα να γεφυρώνουν κοινωνικές, πολιτισμικές, οικονομικές και πολιτικές διαχωριστικές γραμμές στην πολιτική, επαγγελματική και προσωπική τους ζωή. 

 

Ε: Ποιες προβλέπετε ότι θα είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που μπορεί να σταθούν εμπόδιο στην επίτευξη αυτού του σκοπού;

Delli Carpini: Ζούμε σε μια εποχή όπου η κατάσταση με την οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι –σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο– είναι αποθαρρυντική, ακόμα και πρωτοφανής θα λέγαμε. Ταυτόχρονα, οι πολιτικοί ηγέτες και το κοινό χωρίζονται όλο και περισσότερο σε «στρατόπεδα» με παγιωμένες θέσεις, που συζητούν χωρίς να λαμβάνουν υπόψη ο ένας την άποψη του άλλου.

Έχοντας κατά νου αυτά τα δεδομένα, είμαι ανήσυχος ότι ακόμη και η ιδέα του πολιτισμένου διαλόγου ενδεχομένως να μοιάζει γραφική ή αφελής. Το κλειδί, θεωρώ, είναι να ενισχυθεί η έννοια της αγωγής του πολίτη και των αξιών που συνεπάγεται, όπως ο αμοιβαίος σεβασμός και η κατανόηση προς τους συμπολίτες μας, ως μια διέξοδος από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε.

Ε: Πώς συνδέεται το έργο σας μέχρι σήμερα με την αποστολή του SNF Paideia Program;

Delli Carpini: Στα 40 μου χρόνια ως ακαδημαϊκός, η έρευνα και η διδασκαλία μου επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα ζητήματα: στις διαφορές μεταξύ των γενεών αναφορικά με την πολιτική στάση τους και συμπεριφορά, στα αίτια και τις συνέπειες που μπορεί να έχει η ελλιπής ενημέρωση του κόσμου, στον αντίκτυπο των ψηφιακών και των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης στην πολιτική, στην πολιτική σημασία της λαϊκής κουλτούρας και στη σημασία του πολιτικού λόγου και του δημόσιου διαλόγου στην πολιτική. Η σύνδεση όλων αυτών των ζητημάτων είναι κεφαλαιώδους σημασίας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στον ρόλο των πολιτών στις δημοκρατικές κοινωνίες καθώς μπορούν εν δυνάμει να ενισχύσουν ή εμποδίσουν αυτόν τον ρόλο. Αισθάνομαι λες και η επαγγελματική πορεία μου μέχρι σήμερα με οδήγησε σταδιακά εδώ, για να καθοδηγήσω αυτό το συναρπαστικό νέο πρόγραμμα!

Delli Carpini: Είναι γεγονός ότι η έννοια της αγωγής του πολίτη βρίσκεται στην καρδιά των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Πανεπιστημίου. Μια σειρά από κέντρα, προγράμματα και οργανισμοί που στεγάζονται στο Πανεπιστήμιο υπηρετούν αυτή την αποστολή. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο λόγος για τον οποίο θεωρώ το συγκεκριμένο Πανεπιστήμιο ιδανική επιλογή για να φιλοξενήσει το SNF Paideia Program. Ένας από τους στόχους του προγράμματος είναι να αναπτύξει, να αξιοποιήσει, να συνεργαστεί και να δικτυωθεί με τα υφιστάμενα προγράμματα και φορείς προκειμένου να κάνει την προπτυχιακή εμπειρία στο Πανεπιστήμιο ακόμη πιο ουσιαστική. 

Πέραν αυτού, το SNF Paideia Program είναι μοναδικό ως προς την έμφαση που αποδίδει στην εκπαίδευση ολοκληρωμένων πολιτών. Και έχει έρθει η στιγμή να εντοπιστεί και να εφαρμοστεί ένας δημιουργικός τρόπος για να συνδεθούν όλες εκείνες οι παράμετροι που συνθέτουν μία ολοκληρωμένη προσωπικότητα. Πολύ συχνά η επαγγελματική ταυτότητα των ανθρώπων διαχωρίζεται από τον ρόλο τους στην κοινωνία, και η υγεία μίας κοινωνίας θεωρείται ανεξάρτητο ζήτημα από την προσωπική και επαγγελματική υγεία των μελών της. 

Εάν το SNF Paideia Program επιτύχει τον στόχο του θα καταφέρει να συνδέσει όλες αυτές τις ταυτότητες σε μια –θα καταστήσει σαφές ότι όλοι είμαστε άνθρωποι και ταυτόχρονα μέλη μίας κοινωνίας, ότι η συμπεριφορά, οι πράξεις, οι αξίες και οι ηθικές αρχές κάθε ανθρώπου επηρεάζουν παράλληλα και τις δύο ταυτότητές μας, ως ανθρώπων αλλά και ως πολιτών. Πιστεύω, επίσης, ότι εάν καταφέρουμε να εντάξουμε την αγωγή του πολίτη στην καθημερινότητά μας, ως αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, θα πάψει να μας προκαλεί δέος ή αποστροφή.

Ενδεικτικά παραδείγματα μαθημάτων του SNF Paideia Program: Can We Talk Το μάθημα αυτό θα εισαγάγει τους φοιτητές στην τέχνη της δημόσιας συζήτησης για αμφιλεγόμενα θέματα. The Grit Lab Στο μάθημα αυτό, οι μαθητές θα διδαχθούν τη σπουδαιότητα της επιμονής για την επίτευξη μακροπρόθεσμων στόχων και στη συνέχεια θα κληθούν να μεταδώσουν τα διδάγματα σε μαθητές λυκείου.

 

Ε: Το SNF Paideia Program ανταποκρίνεται σε τάσεις που επικρατούν στον δημόσιο βίο στις ΗΠΑ αλλά και διεθνώς. Πώς μπορεί το πρόγραμμα να έχει αντίκτυπο πέρα από την κοινότητα του Πανεπιστημίου; 

Delli Carpini: Παρά το γεγονός ότι εστιάζουμε στην εκπαίδευση των φοιτητών του Πανεπιστήμιου, ο στόχος μας δεν μπορεί να επιτευχθεί εάν δεν συμπεριλάβουμε και τον κόσμο που βρίσκεται έξω από αυτό. O αντίκτυπος του SNF Paideia Program δεν πρέπει να περιοριστεί στον κύκλο του Πανεπιστημίου.

Ελπίζουμε να επιτύχουμε τον επιθυμητό αντίκτυπο με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, ένα νέο μάθημα του SNF Paideia Program του εαρινού εξαμήνου με τίτλο «Can We Talk» θα μυήσει τους φοιτητές στην τέχνη και την επιστήμη του δημόσιου διαλόγου σχετικά με κρίσιμα δημόσια ζητήματα. Στη συνέχεια, οι φοιτητές αυτοί θα κληθούν να πραγματοποιήσουν συζητήσεις σε ένα πολιτισμένο κλίμα με προσκεκλημένους συμμετέχοντες εκτός Πανεπιστημίου. Ένα άλλο νέο μάθημα, το «The Grit Lab», θα διδάξει στους φοιτητές τη σπουδαιότητα της αφοσίωσης και της επιμονής για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων και ουσιαστικών στόχων τους. Στη συνέχεια, οι φοιτητές θα μεταφέρουν τα διδάγματα από αυτή την εμπειρία σε μαθητές λυκείου.

Θα υποστηρίξουμε, επίσης, την υλοποίηση προγραμμάτων πρακτικής άσκησης, τοπικής, εθνικής και διεθνούς κλίμακας, στα οποία οι υπότροφοι του SNF Paideia Program θα έχουν την ευκαιρία να διδαχθούν και να συμβάλλουν στο έργο υφιστάμενων οργανισμών.

Ε: Πώς ορίζετε την επιτυχία του SNF Paideia Program;

Delli Carpini: Έχοντας εργαστεί για κάποια χρόνια σε ένα Ίδρυμα, γνωρίζω ότι η επιτυχία μπορεί να αξιολογηθεί βάσει χειροπιαστών, μετρήσιμων αποτελεσμάτων αλλά και του αντίκτυπου μιας ενέργειας ή προσπάθειας. Τα μετρήσιμα αποτελέσματα είναι ξεκάθαρα, αλλά εξακολουθούν να είναι σημαντικά, και συγκεκριμένα η παράδοση έως και 12 προπτυχιακών μαθημάτων τον χρόνο σε ολόκληρο το Πανεπιστήμιο, με θέμα την πολιτική αγωγή, τον πολιτικό λόγο και την ανάπτυξη ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων, η ενίσχυση των υφιστάμενων προγραμμάτων που επικεντρώνονται στα παραπάνω ζητήματα, η δημιουργία ομάδων 10-15 προπτυχιακών φοιτητών από το Πανεπιστήμιο, οι οποίοι καλούνται να ολοκληρώσουν μια σειρά μαθημάτων του προγράμματος και ένα τελικό project, η διοργάνωση και η συν-διοργάνωση εκδηλώσεων, η δικτύωση και η συνεργασία με υφιστάμενους οργανισμούς και προγράμματα κ.λπ. αποτελούν ενδεικτικά παραδείγματα μετρήσιμων αποτελεσμάτων.

Ωστόσο, ο αντίκτυπος του προγράμματος είναι μακροπρόθεσμος και δύσκολα μετρήσιμος. Κατά τη γνώμη μου, η επιτυχία σε επίπεδο αντίκτυπου, κρίνεται από το κατά πόσο θα δημιουργηθεί μια νοοτροπία στο Πανεπιστήμιο, στο πλαίσιο της οποίας οι φοιτητές θα θεωρούν την αγωγή του πολίτη αδιάσπαστο κομμάτι της προσωπικής και επαγγελματικής τους πορείας, και ο πολιτισμένος διάλογος, πέρα από οποιεσδήποτε ιδεολογικές διαφορές, δεν θα είναι εξαίρεση, αλλά κανόνας. Η νοοτροπία αυτή θα ξεπεράσει τον κύκλο του Πανεπιστημίου για να επηρεάσει μαθητές από όλο τον κόσμο, που θα επιλέγουν το Πανεπιστημίου χάρη σε αυτήν ακριβώς τη νοοτροπία. Θα αυξηθεί ο αριθμός των αποφοίτων του Πανεπιστημίου, που θα είναι ενημερωμένοι και ενεργοί πολίτες, αποτελεσματικές ηγετικές φυσιογνωμίες, ολοκληρωμένες προσωπικότητες, και υποδειγματικά μέλη των εκάστοτε κοινωνιών στις οποίες ανήκουν. Η νοοτροπία του Πανεπιστημίου θα επηρεάσει και άλλα κολλέγια και πανεπιστήμια που θα υιοθετήσουν την αποστολή του SNF Paideia Program. Και θα συμβάλλει, ακόμη και σε μικρό βαθμό, στη βελτίωση της ποιότητας του δημόσιου λόγου, της πολιτικής ζωής και της δημοκρατίας ευρύτερα.